Donderdag 19 juni 2025
tijd: 14.00 - 17.00 uur (ontvangst vanaf 13.30 uur)
Locatie: Alex Brenninkmeijerzaal, Johanna Hudiggebouw, Universiteit Utrecht, Achter Sint Pieter 200, Utrecht
Na eeuwenlange vervolging, uitroeiing en een afwezigheid van 150 jaar is de wolf in Nederland terug van weggeweest. Goed nieuws voor de biodiversiteit, en een succesverhaal van het (Europese) natuurbeschermingsrecht. Opnieuw samenleven met dit roofdier gaat echter niet vanzelf en de terugkeer van de wolf houdt, net als elders in Europa, ook in Nederland de gemoederen bezig. Schade aan vee, zorgen over de menselijke veiligheid, en de wettelijke bescherming van de wolf spelen in dit verband een hoofdrol.
Juridische vragen rijzen over de aanpak van ‘probleemsituaties’, de aanwijzing van Natura 2000-gebieden voor wolven en het centrale criterium van de gunstige staat van instandhouding. De Nederlandse rechter heeft zich inmiddels over meerdere ‘wolvenzaken’ gebogen. Ook is in Europa een proces in gang gezet naar versoepeling van de beschermde status van de wolf, wat de vraag oproept naar de precieze gevolgen daarvan.
Tijdens deze middag informeren vier deskundigen u over de feitelijke situatie rond de wolf in Nederland, en over ontwikkelingen in de Europese en Nederlandse juridische kaders ten aanzien van de bescherming van Canis lupus.
De voorzitter van de middag is Ralph Frins, Tilburg University en bestuurslid van de VMR.
Kosten: VMR leden gratis, niet-leden €25
Kees Bastmeijer, Arie Trouwborst, 'Welkom terug? De relevantie van het Europese gebiedsbeschermingsrecht voro de wolf en andere 'terugkomers'', M en R 2013/2, p. 80-91.
H.A.H. Jansman e.a., De wolf terug in Nederland: Een factfinding study, Rapport Wageningen Environmental Research 2021
Arie Trouwborst, Jens Christian Svenning, 'Megafauna restoration as a legal obligation: International biodiversity law and the rehabilitation of large mammals in Europe', Review of European, Comparative & International Environmental Law 2022, 31/2, p. 182-198.
Luuk Boerema, 'De terugkeer van de wolf is geen sprookje', Tijdschrift voor Natuurbeschermingsrecht 2023/1, p.19-27.
Nieuwsbericht Ministerie van Buitenlandse Zaken, 'Aanpassing van beschermingsstatus van de wolf naar aanleiding van voorstel Europese Commissie', december 2024
Arie Trouwborst, Trapping and re-educating bold wolves in the European Union: Obligatory and illegal at the same time?, Review of European, Comparative & International Environmental Law 2025, p. 76-88.
Floor Fleurke, Arie Trouwborst, 'On an anti-wolf mission, Commission ignores science and law', European Law Blog, March 2025
13.30 – 14.00 Ontvangst
14.00 – 14.05 Welkom door de dagvoorzitter Ralph Frins (Tilburg University)
14.05 – 14.40 De wolf terug in Nederland – enkele feiten op een rij
Spreker: Hugh Jansman (WUR)
14.40 - 15.15 De wolf en het Europese recht – van juridisch succes naar nieuwe vragen
Spreker: Arie Trouwborst (Tilburg University)
15.15 - 15.30 PAUZE
15.30 – 16.05 De wolf en het Nederlandse recht – (g)een soort als alle andere
Spreker: Bondine Kloostra (Prakken d’Oliveira)
16.05 - 16.40 Samenleven met de wolf in Nederland
Spreker: Luuk Boerema (Bestia et Lex)
16.40 – 17.00 Vragen en discussie
17.00 Afsluiting met aansluitend borrel
Waarderweg 52H
2031 BP HAARLEM
Postbus 2028
2002 CA HAARLEM
Met dank aan: