Op 31 mei jl. werd Handelsverdrag CETA besproken in de Commissie in de Eerste Kamer. Dat kwam omdat volgens Twitter berichten D`66, VVD, CDA en CU overeenstemming hebben bereikt om vóór CETA te stemmen. Handelsverdrag CETA tussen Canada en de EU is op 21 september 2017 voorlopig in werking getreden maar moest nog worden goedgekeurd door alle parlementen binnen de EU.
Er zijn twee delen nog niet in werking getreden: investeringsbescherming en de bepalingen over de plicht tot privatisering van publieke diensten.
Er is al jaren fel verzet tegen CETA`s investeringsbescherming. CETA geeft buitenlandse investeerders (o.a. aandeelhouders) het recht om schadeclaims in te dienen tegen de staat wegens nadelige wetgeving. Dus als wetgeving nadelig uitpakt voor een investering kan volgens CETA recht op een schadeclaim ontstaan. De claims kunnen worden ingediend bij een arbitragehof, waardoor de nationale rechter en de nationale rechtsorde wordt gepasseerd. Investeerders uit eigen land hebben dit bijzondere claimsrecht niet en hebben het nakijken.
Onder aanvoering van prof. Backes, dr. W. Douma, prof. Vellinga en prof. Uzman en vele andere professoren en geleerden is een brief gestuurd aan de Eerste Kamer op 7 juni 2020 dat CETA in strijd komt de Grondwet en dat een tweederdemeerderheid vereist is voor goedkeuring (bekijkt u hier de open brief). Deze tweederdemeerderheid is in de Tweede Kamer niet gehaald waardoor de Eerste Kamer CETA dient te verwerpen!
Onze Grondwet bepaalt dat schadeclaims tegen de staat via ons nationale rechtssysteem moeten worden beslecht. CETA voorziet in een supranationaal (en boven EU) ambtenaren apparaat (Gemengd Comité). Het Gemengd Comité benoemt de leden van het arbitragehof waardoor de leden van het arbitragehof niet onafhankelijk genoemd kunnen worden. Het arbitragehof versterkt de macht van het Gemengd Comité en de buitenlandse investeerders. Wie controleert het arbitragehof en/of het Gemengd Comité? Helaas niemand.
CETA verplicht Nederland om vrijwel alle publieke diensten te privatiseren, waaronder onderwijs, gezondheidszorg, jeugdzorg, volkshuisvesting, OV, gevangenissen etc. etc. Om buitenlandse sprinkhanen los te laten op deze cruciale sectoren is vragen om nog meer ellende. Zie: Milieudefensie: CETA een achterhaald verdrag. CETA`s privatisering van ons publieke domein, waaronder de rechtspraak, wordt ook wel genoemd: de Corporate Takeover.
Uit het VMR webinar over CETA van 23 april 2021 bleek dat Shell het juridische concept van ‘investeringsbescherming’ heeft bedacht om haar belang om olie en gas te kunnen winnen in voormalige koloniën veilig te stellen. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat investeringsbescherming het machtsinstrument is van de fossiele industrie. Waarom zouden we de fossiele industrie in staat stellen om de energietransitie te dwarsbomen met fossiele claims? Prof. Uzman legt uit dat CETA in strijd komt met de Grondwet. Dat is logisch: de Grondwet dient om onze autonome wetgevende en rechtsprekende bevoegdheden te beschermen. In het belang van onze eigen bevolking (niet de portemonnee van buitenlandse investeerders).
Senatoren van de Eerste Kamer: u bent verplicht om CETA indringend te toetsen aan de Grondwet. Ik verzoek u vast te stellen dat het wetsvoorstel om CETA te ratificeren slechts met een tweederdemeerderheid kan worden aangenomen waardoor het wetsvoorstel verworpen dient te worden omdat de tweederdemeerderheid in de Tweede Kamer niet is gehaald.
Meike Terhorst
Advocaat Alkmaar