Programma, presentaties en literatuurtips
Met gepaste trots presenteert het bestuur van de VMR dit jaar de 13de editie van de VMR Actualiteitendag. Gelet op de staat van de fysieke leefomgeving en de daarvoor gestelde doelen, is niet verwonderlijk dat het omgevingsrecht volop in beweging is. En dan hebben we het nog niet over de definitieve komst van de Omgevingswet. Kennis van de belangrijkste ontwikkelingen op het terrein van het milieu-, water en natuurbeschermingsrecht is onontbeerlijk en de VMR Actualiteitendag zorgt er jaarlijks voor dat uw kennis weer helemaal up-to-date is. En dat alles in een informele sfeer met voldoende gelegenheid elkaar weer eens te spreken. Het bestuur van de VMR is bijzonder dankbaar dat we op vele terreinen deskundigen bereid hebben gevonden u in één dag bij te praten over de belangrijkste actuele ontwikkelingen. Ik wens u namens het bestuur van de VMR zowel een aangename als leerzame dag toe.
Kars de Graaf (voorzitter VMR)
Hoogleraar bestuursrecht Rijksuniversiteit Groningen
E: h.e.broring@rug.nl
Onderwerp
De Wet versterking waarborgfunctie Awb (pre-consultatieversie 18 januari 2023).
Met deze wet wordt beoogd invulling te geven aan de noties burgerperspectief, responsief bestuur, maatwerk en menselijke maat.
In het ontwerp ter verbetering van de waarborgfunctie van de Algemene wet bestuursrecht wordt het dienstbaarheidsbeginsel geïntroduceerd (art. 2:4a) en worden bepalingen ter verbetering van de communicatie tussen burger en overheid voorgesteld (art. 3:45a en 3:45b). Verder bevat het een regeling voor correctie van kennelijke fouten (art. 3:51-3:53).
Opvallend is ook het voorstel tot wijziging van de inherente afwijkingsbevoegdheid voor beleidsregels (art. 4:84). Voorts trekt een voorstel inzake betalingsregelingen de aandacht (art. 4:94).
Wat betreft de rechtsbescherming vallen versoepelingen inzake de termijnen van bezwaar en beroep op (art. 6:7: in bepaalde zaken geen termijn van zes weken, maar van dertien weken; art. 6:11 Awb: iets eerder verschoonbaarheid van termijnoverschrijding). Voor bezwaar wordt de mogelijkheid van informele afdoening benadrukt (art. 7:1b). In de fase van beroep bij de bestuursrechter komt er de mogelijkheid van een burgerlijke lus (art. 8:51e-51g).
Besproken wordt wat het voorstel voor het omgevingsrecht betekent. Daarbij wordt gekeken naar ten eerste in hoeverre het voorstel werkelijk iets nieuws bevat, en ten tweede in hoeverre het voorstel ook voor het omgevingsrecht relevantie heeft.
Literatuur
Advocaat / Partner Stibbe Amsterdam en geassocieerd medewerker Universiteit Utrecht
PRESENTATIE Valérie van 't Lam
Onderwerp
Besproken worden enkele uitspraken over de Wabo en het Activiteitenbesluit. In dit kader komen ook enkele uitspraken over specifieke onderwerpen aan de orde, zoals legionella, geurhinder, ZZS, en het Schone Lucht Akkoord.
Jurisprudentie
Activiteitenbesluit
Wabo
Varia
Senior rechter rechtbank Oost-Brabant
Onderwerp
De milieurechtspraak lijkt goed ontwikkeld maar kent toch een aantal knelpunten. Denk aan de dwangbuis van de aanvraag, de bewijslastverdeling tijdens de procedure of de starre rechtspraak over concreet zicht op legalisatie. De bestuursrechtspraak is vorig jaar opgeschud door de ‘Harderwijkuitspraak’. Wat is de ruimte voor evenredigheid in het milieurecht? En hoe gaat de overgang van de milieurechtspraak naar de Omgevingswet (en van evenredigheid naar evenwichtige toedeling van functies aan locaties? Aan de hand van voorbeelden uit de recente praktijk vol tips en tricks wordt u uitgedaagd.
Literatuur
Jurisprudentie
Koffie en thee in de zijruimtes
Advocaat bij Hekkelman Advocaten N.V.
E: r.benhadi@hekkelman.nl
Onderwerp
Inmiddels is duidelijk dat de Omgevingswet per 1 januari 2024 in werking treedt. In deze bijdrage wordt teruggeblikt op de jurisprudentie over bestemmingsplannen met verbrede reikwijdte en wordt ook vooruitgeblikt op discussies die zullen spelen rondom het omgevingsplan.
Literatuur
Jurisprudentie
Advocaat bij AKD Rotterdam en bijzonder hoogleraar Milieurecht aan de Rijksuniversiteit Groningen
PRESENTATIE Gerrit van der Veen
Onderwerp
Aan de orde komen actualiteiten 'bodem'. Aan de vooravond van de inwerkingtreding van de Omgevingswet kijken we nog naar recente jurisprudentie onder het huidige recht van de Wet bodembescherming en het Besluit bodemkwaliteit. Zijdelings besteden we enige aandacht aan privaatrechtelijke (conformiteits)perikelen en PFAS.
Jurisprudentie
Advocaat bij Stibbe
E: Lisa.vanderMaden@Stibbe.com
PRESENTATIE Handhaving van het milieurecht
Onderwerp
Bestuursrechtelijke handhaving, varia:
Strafrechtelijke handhaving:
Literatuur
Jurisprudentie
Een greep uit relevante recente jurisprudentie. Niet alle uitspraken zullen tijdens de Actualiteitendag besproken worden.
Evenredigheid
Overtrederschap
Criterium 'evident onredelijk'
Bewijs/tegenbewijs
Beginselplicht tot handhaving
Ne bis in idem
Handhaving van open normen
PRESENTATIE VMR Jong
Een gezonde veganistische/vegetarische lunch
Senior beleidsmedewerker waterkwaliteit, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Geassocieerd medewerker, Utrecht Centre for Water, Oceans and Sustainability law, Universiteit Utrecht.
Onderwerp
In dit blokje behandel ik de belangrijkste jurisprudentie op het gebied van het waterrecht sinds 1 januari 2022. Daarnaast komen andere relevante waterrechtelijke ontwikkelingen aan bod.
Literatuur
Jurisprudentie
• ABRvS 12 januari 2022, ECLI:NL:RVS:2022:73
• ABRvS 23 februari 2022, ECLI:NL:RVS:2022:578
• ABRvS 13 april 2022, ECLI:NL:RVS:2022:1067
• ABRvS 20 april 2022, ECLI:NL:RVS:2022:1161, AB 2023/23, m.nt. J.J.H. van Kempen
• ABRvS 18 mei 2022, ECLI:NL:RVS:2022:1422
• ABRvS 1 juni 2022, ECLI:NL:RVS:2022:1561
• ABRvS 8 juni 2022, ECLI:NL:RVS:2022:1603
• Rb Amsterdam 13 juni 2022, ECLI:NL:RBAMS:2022:3342
• ABRvS 22 juni 2022, ECLI:NL:RVS:2022:1759
• ABRvS 6 juli 2022, ECLI:NL:RVS:2022:1909
• Rb Midden-Nederland 11 juli 2022, ECLI:NL:RBMNE:2022:2665
• ABRvS 20 juli 2022, ECLI:NL:RVS:2022:2059
• Rb Zeeland-West-Brabant 12 augustus 2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:4687
• ABRvS 24 augustus 2022, ECLI:NL:RVS:2022:2474, MenR 2022/110, m.nt. J.S. Kramer & R.L. Langeveld
• ABRvS 24 augustus 2022, ECLI:NL:RVS:2022:2464
• ABRvS 7 september 2022, ECLI:NL:RVS:2022:2623
• ABRvS 14 september 2022, ECLI:NL:RVS:2022:2689
• Rb Rotterdam 4 oktober 2022, ECLI:NL:RBROT:2022:8314, MenR 2022/131, m.nt. P.E. Lindhout
• Rechtbank Zeeland-West-Brabant 6 oktober 2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:5865, AB 2023/40, m.nt. J.J.H. van Kempen
• ABRvS 26 oktober 2022, ECLI:NL:RVS:2022:3084
• ABRvS 16 november 2022, ECLI:NL:RVS:2022:3297
• Rb Oost-Brabant 17 november 2022, ECLI:NL:RBOBR:2022:5075
• ABRvS 30 november 2022, ECLI:NL:RVS:2022:3522, AB 2023/53, m.nt. J.J.H.van Kempen
• ABRvS 7 december 2022, ECLI:NL:RVS:2022:3619
• ABRvS 14 december 2022, ECLI:NL:RVS:2022:3757, AB 2023/45, m.nt. J.J.H. van Kempen
• Rb Zeeland-West-Brabant 11 januari 2023, ECLI:NL:RBZWB:2023:171
• Rb Zeeland-West-Brabant 13 januari 2023, ECLI:NL:RBZWB:2023:186
• ABRvS 18 januari 2023, ECLI:NL:RVS:2023:164
• Rb Overijssel 18 januari 2023, ECLI:NL:RBOVE:2023:159
• Rb Overijssel 9 februari 2023, ECLI:NL:RBOVE:2023:482 en ECLI:NL:RBOVE:2023:479
• Conclusie A-G Medina van 2 maart 2023 in zaak C‑723/21
Advocaat Soppe Gundelach advocaten en geassocieerd medewerker Universiteit Utrecht
Onderwerp
Naar aanleiding van de ‘Nevele-windturbineparkenjurisprudentie’ is de tijdelijke overbruggingsregeling windturbineparken tot stand gebracht. Behalve deze regeling wordt de relevante jurisprudentie van de afgelopen periode besproken.
Regelgeving
Jurisprudentie
Prof. Public Law and Sustainability, Erasmus University Rotterdam
Introduction
The presentation explores the meaning of solidarity in European Union law in the context of the energy sector and the ongoing energy crisis. In its OPAL ruling in 2021, the Court of Justice of the European Union established that energy solidarity constitutes a legally binding principle of European Union energy law that should inform European Union institutions and the Member States in their energy decisions. This presentation provides a timely and previously unexplored analysis of the European Union’s recent emergency responses to address the acute energy crisis from the point of view of solidarity. It further develops the understanding of the ambiguous solidarity concept in European Union law through the lens of the energy sector and contributes to the emerging body of energy law scholarship that seeks to advance the discipline of energy law by focusing on its doctrine rather than on its substantive developments.
Literature
Koffie, thee of frisdrank
Universitair hoofddocent Omgevingsrecht, Tilburg University
E: snirF.W.H.R@tilburguniversity.edu
Onderwerp
Actuele ontwikkelingen op het gebied van het natuurbeschermingsrecht, meer specifiek op het gebied van het gebiedsbeschermingsrecht. Naast enkele cruciale uitspraken wordt ook ingegaan op ontwikkelingen m.b.t. wet- en regelgeving en beleid.
Literatuur
Jurisprudentie
Senior jurist bij Omgevingsdienst Brabant Noord - bijdrage op persoonlijke titel
Onderwerp
Het thema gezondheid vormt een actueel en veelzijdig onderwerp binnen het milieurecht. De relevantie van dit thema kan niet worden onderschat, nu het fysieke leefmilieu na roken nog steeds de belangrijkste risicofactor voor de Nederlandse volksgezondheid vormt. Een veelzijdig thema vraagt echter om afbakening. In dit onderdeel van de Actualiteitendag zal daarom worden stilgestaan bij de laatste ontwikkelingen met betrekking tot gezondheidsrisico’s vanwege de veehouderij. Meer specifiek wordt aandacht besteed aan de onderwerpen geur en de milieurechtelijke toetsing van gezondheidsrisico’s waarover nog geen algemeen aanvaarde wetenschappelijke inzichten bestaan. Tot slot wordt een doorkijk gemaakt naar de aanstaande Omgevingswet.
Literatuur
Jurisprudentie
Rb Den Haag, 14 september 2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:9119
ABRvS 23 februari 2022, ECLI:NL:RVS:2022:556
ABRvS 26 april 2022, ECLI:NL:RVS:2022:1238
ABRvS 8 juni 2022, ECLI:NL:RVS:2022:1598
ABRvS 29 juni 2022, ECLI:NL:RVS:2022:1854
ABRvS 2 november 2022, ECLI:NL:RVS:2022:3154
Advocate Energierecht bij NewGround Law
E: rieneke.jager@newgroundlaw.com
Onderwerp
De verantwoordelijkheid voor de aardgasvrije gebouwde omgeving is bij de gemeenten neergelegd. Om in 2050 alle 7,5 miljoen woningen en 1 miljoen andere bestaande gebouwen ook daadwerkelijk van het aardgas af te hebben is door het Rijk voorzien dat de gemeenten doorzettingsmacht nodig hebben. Daarom is er diverse wet- en regelgeving in de pijplijn die hiervoor moeten zorgen. In dat kader zijn de instrumenten die de gemeenten krijgen met de toekomstige Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie en de Omgevingswet essentieel. Op de Actualiteitendag neem ik u graag mee in dit toekomstig kader en de doorzettingsmacht van de gemeenten.
Literatuur
De in dit programmaboekje gelinkte literatuur is tot 1 juni 2022 ter beschikking gesteld door:
Wolters Kluwer
Boom Juridische uitgevers